علائم افسردگی در نوجوانان را بشناسید
علائم افسردگی در نوجوانان تنها به یک دوره کوتاه غم یا بداخلاقی ختم نمیشود. بلکه میتواند باعث افت عملکرد تحصیلی، بروز چالش در روابط و بهخطر افتادن سلامت جسمی آنها شود. از رایجترین علائم افسردگی در نوجوانان میتوان به عدم علاقه به فعالیتهای همیشگی، خستگی مزمن، نوسان میزان خواب، کنارهگیری از جمع، درس نخواندن، رفتارهای پرخطر و کم یا زیاد شدن اشتها اشاره کرد. در بسیاری از نوجوان، مخصوصا پسرها، خشم دوران نوجوانی سرکوب میشود و باعث تحریکپذیری یا بیقراری در آینده خواهد شد. از علائم پرخطر نیازمند پیشگیری و درمان نیز میتوان به خودکشی یا آسیب رساندن به خود اشاره کرد. در این مقاله از کلینیک روانشناسی ماهور به علائم افسردگی در نوجوانان و روشهای درمان و پیشگیری از آن پرداختهایم.
افسردگی در نوجوانان از کجا شروع میشود؟
برای درک بهتر علائم افسردگی در نوجوانان، ابتدا باید بدانیم افسردگی چیست و چگونه بر احساسات، تفکر و رفتار تأثیر میگذارد. علائم افسردگی در نوجوانان معمولا با تغییرات کوچک در رفتار و عملکرد روزمره آنها شروع میشود. در برخی از نوجوانان این تغییر رفتار تدریجی است و در برخی دیگر پس از رخدادن اتفاقی خاص افسردگی بروز پیدا میکند. بسیاری از نوجوانها با رسیدن به این سن کمکم از فعالیتهای مختلف کناره میگیرند و کمانرژی میشود. این سِیر منفی را میتوان در روند تحصیلی آنها مشاهده کرد. اتفاقهای تلخی مانند طلاق والدین یا از دست دادن عزیزان باعث سریعتر ظاهر شدن علائم افسردگی میشود.
افسردگی در نوجوانان چه فرقی با افسردگی بزرگسالان دارد؟
نحوه بروز، علائم رایج و مسیر افسردگی در نوجوانان و بزرگسالان با یکدیگر متفاوت است. چه پدر و مادر، چه معلم و چه مشاور باشید آشنایی با تفاوتهای علائم افسردگی در نوجوانان به شما کمک میکند ارتباط بهتری با آنها داشته باشید. این تفاوتها عبارتاند از:
نحوه بروز علائم
افسردگی در بزرگسالان معمولا با غم آشکار، ناامیدی و کنارهگیری خود را نشان میدهد اما اغلب نوجوانان افسرده تحریکپذیرتر میشوند، خشم سرکوبشده زیادس دارند یا رفتارهای پرخطر از خود نشان میدهند. تغییر خواب و اشتها یا خستگی مزمن نیز از نشانههای افسردگی در نوجوانان است. نوجوان افسرده درد جسمی و افت نمره دارد و درباره غمهای خود با سایر افراد صحبت نمیکند.
شروع و روند بیماری
افسردگی در نوجوانان گاهی تدریجی و گاهی ناگهانی شروع میشود. اما شروع این بیماری در بزرگسالان معمولا با تغییرات پایدار در خلق، انرژی، انگیزه و عملکرد روزانه همراه است.
ریسک خودکشی
نوجوانان افسرده تحریکپذیرتر میشوند و در این دوران تمایل بیشتری نسبت به خودکشی دارند.
نقش هورمونها در افسردگی نوجوانان
تغییرات هورمونی و رشد مغز نوجوانان باعث حساس شدن نسبت به محرکهای اجتماعی میشود و استرس آنها را بیشتر میکند. محرکهایی که معمولا برای بزرگسالان کوچک و کماهمیت هستند میتوانند نوجوانان را به افسردگی برسانند.
تشخیص و ارزیابی متفاوت
برای تشخیص افسردگی در نوجوانان معمولا با پدر و مادر یا معلم وی صحبت میشود. روانشناس با استفاده از ابزارهای مختلف مانند پرسشنامه روشهای درمانی مختلف را به آنها پیشنهاد میدهند.
درمان افسردگی در نوجوانان مثل بزرگسالان است؟
درمان افسردگی در نوجوانان و بزرگسالان مشابه یکدیگر است. اما معمولا برای افراد کمتر از ۲۵ سال دارو تجویز نمیشود و روند درمانها تحت نظارت خانواده و مدرسه شروع میشود.
چه عواملی سبب افسردگی در نوجوانان میشود؟
بروز علائم افسردگی در نوجوانان تنها به یک عامل بستگی ندارد. بلکه مجموعهای از عوامل زیستی، روانشناختی و اجتماعی است که در این دوران بر زندگی نوجوانان اثر میگذارند. در این دوران، نوجوانان تلاش میکنند هویت شخصی خود را شکل دهند و با تغییرات فیزیکی و هورمونی مواجه شوند. درصورتیکه این فشارها درک و مدیریت نشوند باعث بروز مشکلاتی مانند افسردگی میشوند. عواملی که باعث بهوجود آمدن افسردگی جوانان میشود عبارتاند از:
عوامل ژنتیکی؛ از رایجترین دلایل علائم افسردگی در نوجوانان
- وجود سابقه خانوادگی افسردگی یا اختلالات خلقی (مثل اختلال دوقطبی) خطر ابتلا را تا دو برابر افزایش میدهد.
- نوسانات هورمونی و تغییرات فیزیولوژیک بلوغ بر سیستم عصبی اثر گذاشته و باعث ناپایداری خلق میشوند. برخی از نوجوانان بهدلیل بروز علائم بلوغ زودرس یا تغییرات هورمونی شدید، زودتر از همسالان خود با نوسانات خلقی و احساسات پیچیده روبهرو میشوند.
- مطالعات تصویربرداری مغز نشان دادهاند که در نوجوانان افسرده، فعالیت بخشهایی از مغز مانند آمیگدالا و قشر پیشپیشانی تغییر میکند.
عوامل روانشناختی و تجربههای کودکی
- ترومای دوران کودکی (بیتوجهی، طرد، سوءاستفادهی عاطفی یا جنسی) یکی از قویترین عوامل خطر است.
- الگوهای تفکر منفی، خشم سرکوبشده و پایین بودن عزتنفس در نوجوانانی که با شکست یا مقایسه مکرر مواجهاند، افسردگی را تشدید میکند.
- نوجوانانی که مهارتهای ارتباطی یا حل مسئله ضعیفتری دارند، معمولاً در مدیریت استرس و روابط آسیبپذیرترند.
عوامل محیطی و اجتماعی
- فشار تحصیلی و انتظارات بالا از سوی خانواده یا مدرسه، یکی از رایجترین علل افسردگی نوجوانان در دهه اخیر است.
- تعارضهای خانوادگی، طلاق یا فقدان حمایت والدین محیط روانی ناپایداری ایجاد میکند.
- تجربهی قلدری، انزوای اجتماعی یا مقایسههای مکرر در فضای مجازی میتواند حس ناکافیبودن و ناامیدی را تقویت کند.
عوامل سبک زندگی و فیزیولوژیک
- کمخوابی، تغذیه ناسالم و کاهش فعالیت بدنی با افت سطح سروتونین و دوپامین در مغز مرتبطاند.
- استفادهی بیشازحد از تلفن همراه و شبکههای اجتماعی، ریتم خواب و تنظیم هیجانی را مختل میکند.
- اختلالات جسمی مزمن (مثل دیابت نوع ۱ یا بیماری تیروئید) نیز میتوانند خلق را تحت تأثیر قرار دهند.
رویدادهای آسیبزا و ناگهانی
- مرگ عزیزان، مهاجرت، شکست عاطفی یا سوءاستفاده جنسی میتوانند باعث آغاز افسردگی شوند.
- در صورت نبود حمایت روانی، این تجربهها ممکن است به افسردگی شدید یا افکار خودکشی منجر شوند.
نشانههایی که میگویند نوجوان شما افسرده است
شروع علائم افسردگی در نوجوانان معمولا چندماه طول میکشد. نوجوانان برعکس بزرگسالان که در دوران افسردگی غمگین و بیانگیزه میشوند، تحریکپذیر، عصبی یا خشمگین میشوند. با گذر زمان شدت این علائم و آسیبهای آن بیشتر میشود. از مهمترین علائم افسردگی در نوجوانان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
تغییرات هیجانی
- احساس غم، پوچی یا ناامیدی مداوم
- حساسیت بیشازحد به انتقاد یا شکست
- خشم سرکوبشده و انفجارهای هیجانی ناگهانی (بهویژه در پسران)
- از دست دادن علاقه به فعالیتهای موردعلاقه
تغییرات رفتاری و مشکلات تحصیلی
- افت نمرات، بیانگیزگی برای درس و بیتفاوتی نسبت به آینده
- انزواطلبی یا کنارهگیری از دوستان و خانواده
- رفتارهای پرخطر مثل مصرف مواد، فرار از خانه یا رانندگی بیاحتیاط
- بینظمی خواب و خوراک (بیخوابی یا پرخوابی، پرخوری یا کماشتهایی)
علائم شناختی و فکری
- احساس گناه، بیارزشی یا ناکافی بودن
- تمرکز ضعیف و دشواری در تصمیمگیری
- افکار تکراری درباره مرگ یا خودکشی
علائم جسمی و فیزیکی
- خستگی مزمن، سردرد یا دلدردهای مکرر بدون علت پزشکی
- تغییرات فیزیکی ناشی از نوسانات هورمونی
- کاهش انرژی و کندی حرکتی یا گفتاری
علائم افسردگی شدید
- صحبت دربارهی خودکشی یا بیارزش بودن زندگی
- خودزنی یا تهدید به آسیب به خود
- کنارهگیری کامل از خانواده و دوستان
- افت شدید عملکرد تحصیلی
تشخیص افسردگی در نوجوانان چگونه رخ میدهد؟
نشانههای اولیه افسردگی در نوجوانان مشابه علائم شروع دوران بلوغ است. اما اگر نشانههایی مانند احساس غم، ناامیدی یا افت عملکرد تحصیلی بیشتر از دو هفته طول بکشد باید به روانشناس مراجعه کرد. یکی از مؤثرترین روشها در روند درمان، مراجعه به مشاور است تا ارزیابی تخصصی و برنامه درمانی متناسب با شرایط فرد انجام شود. خدمات مشاوره نوجوانان مشهد در کلینیک ماهور ارائه میشود. روشهای تشخیص افسردگی در نوجوانان عبارتاند از:
مصاحبه بالینی؛ اولین گام در تشخیص افسردگی نوجوان
روانشناس ابتدا باید با نوجوان گفتوگو و رفتارهای او را مشاهده کند. در طول این جلسه مشاوره عملکرد تحصیلی و روابط اجتماعی نوجوان باید کامل بررسی شود. در برخی از موارد روانشناس با معلم و والدین نوجوان صحبت میکنند تا اطلاعات کاملی تغییرات اخیر وی به دست آورد. برای تشخیص افسردگی در نوجوانان باید حداقل ۵ مورد از نشانههای آن برای حداقل دو هفته در نوجوان دیده شود.
استفاده از پرسشنامهها و تستهای استاندارد
روانشناس با استفاده از تستهای PHQ-A، Beck Depression Inventory (BDI) و Children’s Depression Inventory (CDI) میزان شدت افسردگی را تشخیص میدهد و دارو یا جلسههای رواندرمانی را تجویز میکند.
آیا افسردگی همیشه روانی است یا ممکن است علت جسمی داشته باشد؟
برخی مشکلات پزشکی مانند کمکاری تیروئید، کمبود آهن، تغییرات هورمونی بلوغ یا کمبود خواب مزمن میتوانند علائمی شبیه افسردگی ایجاد کنند. پزشک ممکن است برای اطمینان، آزمایش خون یا بررسی جسمی انجام دهد تا تشخیص بهتری داشته باشد.
وقتی افسردگی با اضطراب یا وسواس همراه میشود
افسردگی در نوجوانان معمولا با اختلال اضطراب یا وسواس، اختلال دوقطبی یا اختلال شخصیت مرزی یا اختلالات تغذیهای و رفتارهای پرخطر همراه است.
نقش خانواده و مدرسه در تشخیص
در اغلب موارد والدین و معلمان اولین کسانی هستند که تغییرات رفتار، خلق یا عملکرد تحصیلی نوجوانان را تشخیص میدهند. گزارش این افراد به روانشناس کمک میکند احساسات پنهان نوجوان را بشناسد و متوجه شود در ذهن او چه میگذرد.
عواقب نادیدهگرفتن افسردگی در نوجوانان
افسردگی در نوجوانان نوعی اختلال سلامت روان جدی است که در صورت درمان نشدن مشکلات عاطفی، تحصیلی و جسمی زیادی برای آنها خواهد داشت. از خطرات عدم درمان علائم افسردگی در نوجوانان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
افت شدید تمرکز و عملکرد تحصیلی
در صورت درمان نکردن علائم افسردگی در نوجوانان، انگیزه و تمرکز آنها کم میشود و حافظهشان دچار مشکل خواهد شد. در این دوران، نوجوانان ممکن است تکالیف مدرسه خود را انجام ندهد یا اشتیاقی برای حاضر شدن در کلاس درس نداشته باشند. عدم درمان افسردگی در این مرحله نوجوانان را وارد چرخه باطل افسردگی و بیتمرکزی میکند.
افزایش رفتارهای پرخطر
عدم درمان افسردگی باعث بروز رفتارهای پرخطری مانند فرار از خانه یا روابط ناسالم در نوجوانان میشود. جلوگیری نکردن از این رفتارها پیامدهای جبرانناپذیری خواهد داشت.
اختلالات روانی همزمان
درمان نکردن افسردگی زمینهساز بروز یا تشدید اختلالاتی مانند اضطراب، اختلال دوقطبی، اختلال شخصیت مرزی یا اختلال وسواس فکری-عملی OCD میشود. درمان همزمان افسردگی و این اختلالها سختتر خواهد بود.
مشکلات جسمی و تغییرات زیستی
افسردگی علاوهبر تغییرات جسمی باعث تغییر در خواب، اشتها، سیستم ایمنی و رشد فیزیکی نوجوانان میشود. گاهی افسردگی مزمن در نوجوانی منجر به بیماریهای جسمی مانند مشکلات قلبی در آینده خواهد شد.
آسیبدیدن روابط خانوادگی و اجتماعی
انزوا، خشم سرکوبشده و بیاعتمادی در نوجوانان افسرده بیشتر دیده میشود. عدم حمایت عاطفی خانواده و اطرافیان از نوجوانان باعث تشدیداحساس بیارزشی و طردشدگی آنها میشود.
افزایش خطر خودآزاری و خودکشی
افکار خودکشی و اقدام به آن از جدیترین پیامدهای افسردگی درماننشده نوجوانان است. تشخیص بهموقع احتمال خودکشی را کاهش میدهد.
پیامدهای شدید در بزرگسالی
درمان نکردن افسردگی در دوران نوجوانی خطر افسردگی مزمن در بزرگسالی را افزایش میدهد و باعث بروز مشکلات شغلی و زناشویی میشود. عدم درمان افسردگی باعث کمبود اعتمادبهنفس در بزرگسالی و مهارتهای ارتباطی ضعیف میشود.
بهترین روشهای درمان افسردگی در نوجوانان
درمان افسردگی برای هر نوجوان منحصربهفرد است. برخی از نوجوانان به رواندرمانی و برخی دیگر به اصلاح سبک زندگی نیاز دارند. در موارد شدیدتر ممکن است دارو نیز تجویز شود.
رواندرمانی؛ موثرترین روش درمان
اولین انتخاب برای درمان افسردگی نوجوانان رواندرمانی است. در این مرحله، مشاور یا روانشناس به نوجوان کمک میکند افکار و احساسات خود را بشناسد. همچنین نوجوانان یاد میگیرند چگونه با استرس یا فشارهای تحصیلی مقابله کنند. از مهمترین روشهای درمانی میتوان به درمان شناختی–رفتاری (CBT)، درمان بینفردی (IPT-A) و درمان دیالکتیکی (DBT-A) اشاره کرد.
دارودرمانی در افسردگی شدید
درصورتیکه رواندرمانی کافی نباشد روانپزشک کودک و نوجوان معمولا داروهای ضد افسردگی تجویز میکند. این داروها با دوز کم شروع میشوند. از پرکاربردترین داروهای ضد افسردگی برای نوجوانان میتوان به فلوکستین اشاره کرد.
تغییر عادتهای روزانه
روانشناس با بررسی عادتهای روزمره نوجوان به او در درمان افسردگی کمک میکند. در این روش درمانی الگوی خواب منظم و کافی نوجوان تنظیم میشود. روانشناس فعالیت بدنی روزانه برای وی تجویز میکند. داشتن تغذیه متعادل و کاهش مصرف کافئین و قند، محدود کردن استفاده از موبایل و شبکههای اجتماعی و افزایش تعامل اجتماعی سالم از دیگر موارد اصلاح سبک زندگی نوجوانان است.
کمکهای خانواده
خانواده باید بتواند ارتباط مثبت و موثری با نوجوان داشته باشد و از قضاوت یا سرزنش کردن وی خودداری کرد. هرقدر فضای امن برای بیان احساسات بیشتر باشد نوجوان کمتر دچار انزوا و خشم سرکوبشده خواهد شد.
چطور والدین میتوانند به نوجوان افسرده کمک کنند؟
نوجوانان در این دوران به درک، حمایت و امنیت عاطفی از سوی خانواده نیاز دارند. گاهی ممکن است والدین نیازهای نوجوانان را درک نکنند و دچار احساس سردرگمی، خشم یا ناتوانی شوند. موارد زیر به خانواده کمک میکند از پیشروی علائم افسردگی در نوجوانان جلوگیری کند.
فقط گوش بدید؛ نه قضاوت کنید، نه مقایسه
بسیاری از نوجوانان افسرده فکر میکنند کسی آنها را درک نمیکند. به همین دلیل توصیه میشود والدین به جای قضاوتهای مکرر و سرزنش نوجوان شنونده فعالی برای وی باشند. گفتوگوی آرام و بدون حاشیه باعث میشود نوجوان احساس شنیدهشدن داشته باشد و بداند حامی دارد. این سبک ارتباطی پایه مهارتهای ارتباطی سالم در خانواده است.
محیط امن خانوادگی یعنی اولین قدم برای درمان افسردگی در نوجوانان
نوجوان افسرده به محیطی امن و قابل پیشبینی نیاز دارد. مشاجرههای مکرر، فشار تحصیلی یا مقایسه با دیگران میتواند افسردگی را تشدید کند. والدین باید تلاش کنند الگوی رفتاری آرام و باثبات باشند و محیطی ایجاد کنند که نوجوان بتواند بدون ترس از قضاوت یا تنبیه، احساساتش را بیان کند.
در مسیر درمان نوجوان افسرده را همراهی کنید
والدین باید نوجوان را در روند درمان تشویق و همراهی کنند؛ او را به جلسات مشاوره ببرند، درباره داروها سؤال بپرسند و تغییرات خلقی یا رفتاری را با روانشناس در میان بگذارند. اگر درمان طولانی شود، حمایت والدین انگیزهی اصلی نوجوان برای ادامه مسیر خواهد بود.
به رفتارهای هشداردهنده توجه کنید
والدین باید نسبت به تغییرات ناگهانی در رفتار یا خلق حساس باشند. انزوا، خواب زیاد یا بیخوابی، کاهش علاقه به فعالیتها، افت تحصیلی، پرخاشگری، یا صحبت دربارهی بیارزشی از جمله نشانههای هشداردهنده افسردگی هستند. در صورت مشاهدهی این علائم، باید بدون تأخیر با روانشناس یا مشاور نوجوان مشورت شود.
مقایسه نکنید، حمایت کنید!
یکی از عوامل اصلی استرس در نوجوانان، انتظارات تحصیلی و فشار خانواده برای موفقیت است. حمایت والدین یعنی پذیرفتن واقعیتهای فردی فرزند، نه مقایسهی او با دیگران. کاهش فشار تحصیلی و تمرکز بر تلاش به جای نتیجه، احساس ارزشمندی را در نوجوان تقویت میکند.
فرزندان از رفتار والدین بیشتر یاد میگیرند تا از حرفهایشان
نوجوانان بیشتر از توصیهها، از رفتار والدین یاد میگیرند. وقتی پدر یا مادر به سلامت روان خود اهمیت میدهند، درباره احساساتشان صحبت میکنند، استرس را مدیریت میکنند یا در صورت نیاز از مشاور کمک میگیرند، فرزند هم یاد میگیرد که درخواست کمک نشانهی ضعف نیست، بلکه گامی سالم و بالغانه است.
از خودتان مراقبت کنید
برخی از والدینی که نوجوان افسرده دارند احساس خستگی، اضطراب یا گناه میکنند. والدین برای آنکه بتوانند حامیهای خوبی باشند باید استراحت کافی داشته باشند و در جلسههای مشاوره خانوادگی یا گروههای حمایتی والدین شرکت کنند.
پیشگیری از افسردگی در نوجوانان
علائم افسردگی در نوجوانان ترکیبی از عوامل زیستی، روانی و محیطی است که با گذر زمان شکل میگیرند. با ایجاد محیطی حمایتگر، داشتن مهارتهای ارتباطی قوی و سبک زندگی سالم میتوان از افسردگی نوجوانان پیشگیری کرد. از مهمترین اقدامات پیشگیرانه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
مهارتهایی که نوجوان را در برابر افسردگی مقاوم میکنند
نوجوانان باید احساسات خود را بشناسند و آن را بیان کنند. آموزش مهارتهای ارتباطی، کنترل خشم و حل تعارض در مدارس و خانواده استرس و فشارهای روزمره را کاهش میدهد.
خانهای امن، سپر روانی نوجوان در برابر افسردگی
نخستین و مهمترین منبع حمایتی نوجوانان خانواده است. داشتن ارتباطات باز و صادقانه، شنیدن یکدیگر بدون قضاوت و صرف زمان برای گفتوگو با نوجوان احساس امنیت را به وی منتقل میکند. نوجوانانی که آزادانه درباره اضطراب، شکستهای تحصیلی و روابط عاطفی خود صحبت میکنند کمتر دچار احساس تنهایی و ناامیدی خواهند شد.
چرا فشار بیشازحد درسی میتواند به افسردگی منجر شود؟
استرس و فشار تحصیلی یکی از مهمترین عوامل بروز علائم افسردگی در نوجوانان است. باید به نوجوان خود بگویید هدف از تحصیل رشد و یادگیری است نه صرفا دریافت نمرههای بالا و رقابت با سایر همکلاسیها. اگر به جای سرزنش و مقایسه نوجوان خود را حمایت و تشویق کنید اضطراب او کم و اعتمادبهنفسش بیشتر میشود.
خواب، تغذیه و ورزش؛ سه پایهی سلامت روان نوجوان
داشتن خواب کافی، فعالیت بدنی روزانه و منظم، تغذیه سالم، استفاده محدود از فضای مجازی و اختصاص دادن زمانی به کارهای مورد علاقه از عادتهای مفید برای پیشگیری از بروز افسردگی در نوجوانان هستند.
افسردگی را قبل از شدت گرفتن تشخیص دهیم
در بسیاری از مواقع نشانههای خفیف افسردگی دیده نمیشوند. از این نشانهها میتوان به بیحوصلگی، انزوا، تغییر خواب و اشتها اشاره کرد. اگر والدین یا معلمان این نشانهها را زود تشخیص دهند و با مشاور نوجوان یا روانشناس مدرسه مشورت کنند، میتوان از تبدیل آن به افسردگی شدید جلوگیری کرد. پرسشنامهها یا تستهای افسردگی نوجوانان هم ابزارهای سادهای برای غربالگری اولیه و پیشگیری از بروز علائم افسردگی در نوجوانان هستند.
زخمهای کودکی را جدی بگیرید
کودکانی که در گذشته تجربهی سوءاستفاده جسمی، عاطفی یا جنسی داشتهاند، در معرض خطر بیشتری برای افسردگی در نوجوانی قرار دارند. درمان و حمایت زودهنگام در این موارد ضروری است تا آسیب روانی به بحران تبدیل نشود. و کمکگرفتن از روانشناس کودک در مشهد و درمان اختلالات سلامت روان میتواند از بروز علائم افسردگی در نوجوان در آینده پیشگیری کند.
حس تعلق و هدفمندی، افسردگی را شکست میدهد
نوجوانانی که احساس میکنند بخشی از یک گروه، تیم یا جامعه هستند، کمتر دچار احساس پوچی یا بیهدفی میشوند. شرکت در فعالیتهای داوطلبانه، هنری یا ورزشی، باعث افزایش اعتمادبهنفس و احساس ارزشمندی میشود.
والد سالم، خانهای سالمتر برای نوجوان
سلامت روان والدین تأثیر مستقیمی بر نوجوان دارد. اگر پدر یا مادر دچار استرس، افسردگی یا خشم مزمن باشند، فرزندشان نیز آسیبپذیرتر میشود. والدینی که به سلامت روان خود اهمیت میدهند، در واقع بهترین الگو برای پیشگیری از افسردگی در نوجوانان هستند.
چرا سلامت روان در نوجوانی مهمتر از هر زمان دیگری است؟
سلامت روان نوجوانان همانقدر حیاتی است که سلامت جسمی آنها. در واقع، ذهن نوجوان در دوران بلوغ در حال رشد و بازسازی است؛ تغییرات فیزیکی، فشار تحصیلی، نوسانات هورمونی و چالشهای اجتماعی میتوانند تعادل روانی را بهراحتی بر هم بزنند. بیتوجهی تغییرات و علائم افسردگی در نوجوانان، در بسیاری از موارد زمینهساز شروع افسردگی، اضطراب، رفتارهای پرخطر یا افت عملکرد تحصیلی میشود.
حرف زدن درباره احساسات، نقطه شروع آرامش است
سلامت روان در دوره نوجوانی از اهمیت ویژهای برخوردار است، زیرا در همین سالها پایههای اصلی شخصیت و هویت فرد شکل میگیرد. توجه به سلامت روان و پیشگیری از بروز علائم افسردگی در نوجوانان نهتنها از بروز اختلالات مزمن در بزرگسالی پیشگیری میکند، بلکه بر عملکرد تحصیلی و تعاملات اجتماعی او نیز تأثیر مستقیم دارد. نوجوانی دورهای حساس است که در آن بیتوجهی به مسائل روانی میتواند زمینهساز رفتارهای پرخطر یا خودآسیبرسان شود. از سوی دیگر، پرورش مهارتهای ارتباطی و تقویت تابآوری در این سن، نقش مهمی در رشد سالم هیجانی دارد. همچنین نباید از تأثیر سلامت روان والدین و محیط خانواده بر آرامش و ثبات روانی نوجوان غافل شد؛ چراکه خانواده نخستین و مؤثرترین بستر شکلگیری تعادل روانی اوست.
